Các nhà khảo cổ đã phát hiện ra một bộ sưu tập bình gốm thời Tiền Tây Ban Nha (pre-Hispanic) có chứa dấu vết nicotin ở dạng dịch lỏng tại quốc gia Trung Mỹ Guatemala.

Một phân tích hóa học mới tiết lộ, dư lượng trên những chiếc bình gốm có chứa dấu vết của nicotin. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Antiquity, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra bộ sưu tập đồ gốm tại địa điểm khảo cổ Cotzumalhuapa, nơi từng là một trong những "thành phố vĩ đại nhất" của Mesoamerica trong Thời kỳ Cổ điển muộn (650 đến 950 sau Công Nguyên ) .

Đây là một phát hiện khảo cổ quan trọng vì đã có nhiều tài liệu thuộc địa ban đầu và các nghiên cứu trong quá khứ đã xác nhận rằng việc sử dụng thuốc lá xảy ra ở Trung Mỹ, nhưng đến nay có rất ít bằng chứng thực tế về hành vi này.

Bộ sưu tập các bình gốm cổ khai quật tại Cotzumalhuapa chứa Nicotine ở thể lỏng.

Đồng tác giả nghiên cứu Giáo sư Nhân chủng học Chinchilla Mazariegos cho biết: “Chúng tôi biết rằng thuốc lá là một chất rất quan trọng được sử dụng cho nhiều mục đích nghi lễ và trị liệu ở Trung Mỹ cổ đại. Tuy nhiên, bằng chứng khảo cổ học rất khan hiếm vì tàn tích của thuốc lá hiếm khi được bảo quản tốt”.

Để nghiên cứu, các nhà khảo cổ học đã phân tích những chiếc bình được tìm thấy gần thành cổ El Baúl ở Cotzumalhuapa. Họ đã kiểm tra hóa học các mẫu được cạo từ bên trong của bảy chiếc bình và ba chiếc cho kết quả dương tính với dấu vết của thuốc lá.

Các nhà nghiên cứu rất ngạc nhiên trước kết quả này, vì hình dạng cao và hẹp của các bình này tương tự như những bình thường dùng để chứa chất lỏng. Theo tuyên bố, điều này có thể có nghĩa là thay vì được hút dưới dạng lá khô hoặc ngửi ở dạng bột, thuốc lá cũng có thể được tiêu thụ dưới dạng lỏng.

Tượng chân dung hoàng gia từ Cotzumalhuapa có ba chiếc lá thuốc lá trên đầu.

Các nhà nghiên cứu viết trong báo cáo: "Việc hấp thụ nicotin ở nồng độ cao có thể gây độc và thậm chí gây chết người, do đó, hỗn hợp đồ uống gợi ý rằng thuốc lá được sử dụng trong các nghi lễ là "thuốc gây ngủ sâu, ảo giác và trạng thái xuất thần". Có bằng chứng trước đây cho thấy người Aztec và người bản địa trên Quần đảo Caribe cũng tham gia vào các nghi lễ sử dụng nicotine.

Chinchilla Mazariegos cho biết: “Chúng tôi hy vọng rằng việc phân tích tàn dư bên trong những chiếc bình được bảo quản tốt này sẽ tiết lộ chi tiết về việc sử dụng thực vật trong các hoạt động nghi lễ”.

Các tác giả lưu ý trong nghiên cứu rằng các bình gốm được tìm thấy gần tàn tích của bồn tắm mồ hôi ở Cotzumalhuapa, đây là bằng chứng nữa cho thấy thuốc lá có thể đã được sử dụng trong các nghi lễ thanh lọc.

Phát hiện này cũng đưa ra bằng chứng rõ ràng rằng việc sử dụng thuốc lá ở châu Mỹ bắt đầu sớm hơn các chuyên gia nghĩ.

Cứ liệu khảo cổ sớm nhất chứng tỏ nhân loại sử dụng thuốc là do một nghiên cứu năm 2021 tiết lộ, dựa trên hạt cháy được tìm thấy ở sa mạc Utah, con người đã hút thuốc lá ít nhất 12.000 năm trước.